شهر جهانی صنایع‌دستی؛ فرصت‌ها و چالش‌های توسعه

ایسنا/اصفهان خردادماه امسال در حالی نشان شهر خلاق صنایع‌دستی در میدان نقش‌جهان نصب شد که هنرمندان صنایع‌دستی با مشکلات بسیار دست‌وپنجه نرم می‌کنند. این درحالی‌است که به گفته رئیس اتحادیه صنایع‌‎دستی استان اصفهان، در کنار ارزش اقتصادی و درآمد پایدار حاصل از این حوزه، حفظ صنایع‌دستی و انتقال آن به آیندگان، مسئله‌ای فرهنگی و هویتی است. تعداد ۱۹۶ رشته معادل یک‌سوم رشته‌های صنایع‌دستی جهان به استان اصفهان تعلق دارد و هنرمندان رشته‌های مختلف این حوزه در استان اصفهان نیز حدود ۶۸ هزار نفر است، اما به دلیل کم‌توجهی به موضوع صنایع‌دستی، صادرات محصولات صنایع‌دستی با چالش‌‎های بسیاری روبه‌رو است. از این جهت ایسنا این موضوع را از نگاه رؤسای جدید و پیشین اتحادیه صنایع‌دستی استان اصفهان بررسی کرده است. ضرورت استفاده از ظرفیت شهرهای خواهرخوانده مجدالدین تاج، رئیس اتحادیه صنایع‌دستی استان اصفهان در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به برنامه‌ریزی این اتحادیه در سه حوزه، اظهار کرد: مواد اولیه، تولید، فروش و بازاریابیِ صنایع‌دستی حوزه‌هایی است که برای ورود به آن‌ها برنامه‌‎ریزی کرده‌‎ایم. البته مهم‌ترین مشکلات ما در دو حوزه مواد اولیه و فروش است و درحالی‌که در زمینه تولید، شاخص هستیم و مقام سوم دنیا از آنِ ایران است، اما متأسفانه در حوزه صادرات رتبه چهل وپنجم دنیا را داریم. او ادامه داد: ۸۰ درصد زیرساخت مواد اولیه موردنیاز صنایع‌دستی از مس تشکیل‌شده و با توجه به افزایش نرخ ارز و دلار، اگر سهمیه‌‎ای توسط کارخانه‌‎‌های مس کشور برای هنرمندان در نظر گرفته نشود، با افزایش بی‌‎رویه قیمت کنترل‌شده، هنرمندان قادر به فعالیت نخواهند بود. تاج ادامه داد: در زمینه صادرات و فروش، ظرفیت‌هایی مانند شهرهای خواهرخوانده وجود دارد که اگر نمایشگاه‌‎های مشترک در این شهرها برگزار شود در فروش صنایع‌دستی ما کمک‌کننده است. ما در حال فراهم‌‎سازی زیرساخت‌ها هستیم، ازجمله برای اولین بار اتحادیه صنایع‌دستی برای محصولات فاخر شناسنامه هنری صادر می‌کند که در زمینه اعتماد به محصول در خارج از کشور و تأیید اصالت محصول مؤثر خواهد بود. رئیس اتحادیه صنایع‌دستی استان اصفهان با اشاره به عقد تفاهم‎نامه در خصوص ارزش‌‎گذاری صنایع‌دستی، گفت: کمیته‌های تخصصی در اتحادیه، کار ارزشیابی محصولات صنایع‌دستی شاخص را انجام می‌دهند که این کار در زمینه راه‌‎اندازی حراج‌های صنایع‌‎دستی و صادرات کمک‌‍کننده است. تاج تأکید کرد: دولت به‌ویژه سفارتخانه‌ها و رایزنان فرهنگی در خارج از کشور باید کمک کنند، چراکه یکی از مشکلات ما عدم شناخت کشورهای مختلف از صنایع‌دستی ایران و نداشتنِ تبلیغات درست است و این موضوع سبب شده تا صنایع‌دستی بیشتر در خصوص کشورهای جنوب شرق آسیا شناخته می‌شود، به همین دلیل سفارتخانه‌ها باید در این زمینه فعالیت بیشتری داشته باشند، حتی اختصاص مکانی در محل سفارتخانه‌ها برای نمایش صنایع‌دستی در این زمینه مؤثر خواهد بود. او با اشاره به لزوم ایجاد ارتباط بین تاجران کشورهای مختلف، تولیدکنندگان و صادرکنندگان صنایع‌دستی، افزود: معاونت اقتصادی وزارت امور خارجه می‌تواند با ایجاد این ارتباط زمینه خوبی برای معرفی آثار صنایع‌‎دستی و فروش آن‌ها را فراهم کند. تاج در خصوص بیمه هنرمندان صنایع‌ستی اصفهان، گفت: بیمه هنرمندان صنایع‌دستی از سال ۹۳ قطع شد، چراکه دولت اعلام کرد بودجه‌ای برای بیمه ندارد. ما این تقاضا را به معاونت صنایع‌دستی میراث فرهنگی مطرح کرده‌ایم و در حال حاضر فراخوانی اعلام‌شده که افرادِ فعال در زمینه صنایع‌دستی شناسایی‌شده و فرآیند بیمه آن‌ها انجام شود، بیمه هنرمندان تابه‌حال انجام‌نشده، ولی در این خصوص از سوی معاونت صنایع‌دستی اداره کل میراث فرهنگی استان قول پیگیری داده‌شده و بنا داریم که بیمه هنرمندان را به سرانجام برسانیم. رئیس اتحادیه صنایع‌دستی استان اصفهان با بیان اینکه سن فعالان حوزه صنایع‌دستی از ۴۰ سال به بالا است و به دلیل نبودن ارزش‌افزوده در این حوزه، جوانان به فعالیت و حضور در این زمینه راغب نیستند، تصریح کرد: صنایع‌دستی در کنار ارزش اقتصادی و درآمد پایداری که می‌تواند برای ما ایجاد کند، مسئله‌ای فرهنگی و هویتی است و ما موظف به انتقال این میراث به آیندگان هستیم که اگر هیچ ارزش‌افزوده‌ای برای آن ایجاد نکرده و هیچ حمایتی از آن نکنیم بدون وجود هیچ نوع جذابیت در این مشاغل، افراد فعال یک‌به‌یک از این رشته‌ها جدا می‌شوند، چنانکه در حال حاضر نیز تعداد زیادی از هنرمندان صنایع‌دستیِ استان پروانه‌های کسب خود را باطل کرده و به مشاغل دیگر روی آورده‌اند و چیزی برای ارائه به آیندگان نخواهیم داشت. وی افزود: راهکار ما در این زمینه، فعالیت‎‌های حمایتی است. دولت نیز با انجام ۲ کار می‌تواند رونق را به صنایع‌دستی بازگرداند؛ اولین مورد در

۱۲:۴۷ بعدازظهر
حوزه مواد اولیه و ارائه سوبسید به هنرمندان و دوم، انجام حمایت و ایجاد بازارهای جدید فروش در کشورهای دیگر و ایجاد ارزش‌افزوده در زمینه صنایع‌دستی که هنرمند را به حضور در رشته هنری و تولید کار جدید راغب کند. قدیمی بودن قوانین، دلیل اصلی مشکل صادرات صنایع‌دستی عباس شیردل، رئیس سابق اتحادیه صنایع‌دستی استان اصفهان نیز یکی از مشکلات مهم هنرمندان صنایع‌دستی را بیمه آن‌ها دانست و به ایسنا گفت: این بیمه از حدود ۶ سال پیش قطع‌شده و بعدازآن هم پیگیری‌ها برای تحقق آن نتیجه‌بخش نبوده است. همچنین وام‌های کم‌بهره به هنرمندان اختصاص پیدا نکرد و با گران شدن مواد اولیه، هنرمندان برای تهیه مواد اولیه و تولید با مشکلات زیادی مواجه هستند. او ادامه داد: مسئله دیگر، مشکل هنرمندان صنایع‌دستی با اداره مالیات و اجرا نشدن ماده ۱۴۲درباره معافیت‌های مالیاتی است. امروز بازار صادرات صنایع‌دستیِ ما به صفر رسیده و هیچ صادراتی نداریم و نیاز است که قوانین صادرات اصلاح‌شده و قانون پیمان ارزی حذف شود تا بازار فروش کمی رونق بگیرد. شیردل تصریح کرد: اصفهان شهر جهانی صنایع‌دستی است، ولی در حوزه صادرات، رتبه چهل و پنجم دنیا را دارد و این درد بزرگ، ناشی از قدیمی بودن قوانین ما است. قانون پیمان ارزی جلوی صادرات صنایع‌دستی را گرفته و مانع از صادرات نقره و منسوجات آن می‌شود. صادرات منسوجات نقره در حالی منع دارد که واردات نقره خام آزاد است. اگر این قوانین اصلاح شود، بخش اعظمی از ارز کشور توسط هنرمندان صنایع‌دستی تأمین می‌شود، زیرا در حال حاضر ۴ هزار قلم‌زن، ۲۰۰ یا ۳۰۰ سازنده ظروف نقره و بیش از هزار نفر در حوزه زیورآلات کار می‌کنند که صادرات آن‌ها در حال حاضر نزدیک به صفر است، اما توان فروش و ارزآوری بالایی دارند.